Językowe espresso – blog o języku polskim i tłumaczeniach

Mundial a poprawność językowa

Mundial czy mundial?

Poruszamy dziś temat, który aktualnie budzi mnóstwo emocji i stał się przedmiotem powszechnego zainteresowania. Nie mamy na myśli najnowszej fryzury Roberta Lewandowskiego, nie będziemy też wypowiadali się w kwestii celności Arkadiusza Milika. Chodzi nam o taką specyficzną sytuację, gdy piłka jest okrągła, a bramki są dwie… Wiadomo – ale jak TO nazwać poprawnie?

Mundial w polszczyźnie

Jaka trudność językowa może pojawić się w związku z mistrzostwami świata w piłce nożnej? Pomijając kwestie znaczeniowe, które wyjaśnimy poniżej, pojawiają się wątpliwości związane z zapisem tego słowa małą lub wielką literą. Na szczęście zagadnienie jest proste – mundialu nie uznajemy za nazwę własną, więc nie ma powodu, by zapisywać to słowo wielką literą. Podobnie w przypadku wyrażenia mistrzostwa świata. Używamy wielkiej litery tylko w przypadku, gdy mamy na myśli  konkretne rozgrywki.

 

√ mundial

√ mistrzostwa świata w piłce nożnej

ale

√ XXI Mistrzostwa Świata w Piłce Nożnej

 

Czy mundial to tylko piłka nożna?

Mistrzostwa świata w piłce nożnej określa się również jako Puchar Świata (od ang. World Cup) lub mundial. Wszystkie te wyrażenia są traktowane jako synonimy, choć ich znaczenia nie do końca są tożsame. Aby uniknąć zaskoczenia, warto mieć świadomość, że hiszpańskie słowo mundial, będące źródłem dla polskiego określenia, to przymiotnik w znaczeniu ‘światowy’. Wprawdzie w języku polskim to słowo początkowo było zarezerwowane do określania rozgrywek w piłce nożnej, ale jego zakres znaczeniowy stopniowo się rozszerza. Nie powinien więc dziwić fakt, że mundialem możemy też nazwać mistrzostwa świata w innych dyscyplinach sportowych.

 

Meczy czy meczów?

Skoro już jesteśmy w temacie piłki nożnej, warto wyjaśnić jeszcze jedną kwestię, z którą kibice (i nie tylko) mogą mieć problem natury językowej. Trudność sprawia odmiana słowa mecz. Możemy się spotkać z obiema formami nawet w prasie czy w wypowiedziach samych zawodników. Formy meczy nie znajdziemy natomiast w słownikach. Językoznawcy uznają za poprawną formę meczów, co ma swoje uzasadnienie w historii języka polskiego. Spółgłoska cz jest dziś uznawana za twardą, a więc wyraz na nią zakończony powinien otrzymać w dopełniaczu końcówkę –ów.

Na pocieszenie dodamy, że forma meczy nie jest błędna. Ten wariant, który również ma uzasadnienie w historii języka, jest jednak  uznawany za mniej staranny, charakterystyczny dla polszczyzny potocznej. A gdyby ktoś nadal miał problem z zapamiętaniem, warto uświadomić sobie, że…

Meczy to koza